Peki ya kişisel duygu raporunuz nasıl?

Dün

•          Kendinizi iyi dinlenmiş hissettiniz mi?

•          Bütün gün size saygılı davranıldı mı?

•          Çok gülümsediniz mi veya güldünüz mü?

•          İlginç bir şey öğrendiniz mi veya yaptınız mı?

•          Dünün büyük bir bölümünde aşağıdaki duyguları yaşadınız mı? Peki ya zevk?

Dün günün büyük bir bölümünde aşağıdaki duyguları yaşadınız mı?

•          Peki ya fiziksel acı?

•          Ya üzüntü?

•          Peki ya stres?

•          Peki ya öfke?

Uluslararası bağımsız araştırma ajansı olan Gallup 16 yıldır dünyanın bir çok ülkesinde insanlara olumlu ve olumsuz deneyimlerine dair yukarıdaki soruları sorarak ‘Global Duygu Araştırmasını’ yapıyor. 2021 yılının araştırma sonuçları 122 ülkeden 127 bin insanla görüşülmesinin ardından Haziran ayında yayınlandı. Ne yazık ki 2021 yılı dünya genelinde olumsuz duyguların tavan yaptığı bir yıl olmuş. Gallup’un 16 yıllık araştırmalarında bu kadar yüksek oranda mutsuzluğa daha önce hiç ulaşılmamış. Dünya savaş, enflasyon ve pandemi ile uğraşıyor. Ancak, global mutsuzluğun yükselişine en çok etki eden faktörler fakirlik, kötü bir cemaatin içinde yaşamak, açlık, yalnızlık ve iyi bir işe ulaşma şansının düşüklüğü olarak sıralanıyor. Global duygu raporunda, araştırmanın yapıldığı 122 ülke değil, sadece en iyi ve en kötü skoru yapan ülkeler açıklanmış. Olumlu deneyim listesinde Latin Amerika ülkeleri (Panama 85 puanla, Endonezya ve Paraguay 84 puanla, El Salvador, Honduras ve Nikaragua 82 puanla) ilk sıralara tırmanmışken Türkiye 42 puanla sondan üçüncü sıraya ancak yerleşmiş. Onun arkasından Lübnan (37 puan) ve son olarak Afganistan (32 puan) geliyor. Bu arada genel olarak gülümseme, zevk alma, dinlenmişlik hissi önceki yıllara göre düşüşte.

Peki olumsuz duygu deneyim listesinde ne olmuş, bir de ona bakalım. Olumlu deneyimler düştükçe, olumsuz deneyimler de yükselmeye devam etmekte. Bir önceki yıl araştırmanın yapılamadığı Afganistan 2021 yılında 59 puanla olumsuz duygular sıralamasında, bir önceki yılın lideri Irak’ı (51 puan) geçerek zirveye yerleşmiş. Türkiye 46 puanla Afganistan, Lübnan, Irak, Sierra Leone ve Ürdün’den sonra 6. sırada. Olumsuz deneyimlerin en az yaşandığı ülke ise 14 puanla Kazakistan. Onu Tayvan, Kosova, Mauritius, Singapur ve Moğolistan izliyor.

Sokakta rastladığımız insanların gülümsememesini bırakın bir kenara, yolda yürürken bile karşıdan geleni görmemesi, çarpıp özür bile dilememesi sanırım hep bu mutlu deneyim eksikliğinin ve mutsuz deneyim artışının hem sonucu hem bir anlamda yaratanı. 

Bir yandan Standford Üniversitesi Nörobilim Profesörü Andrew Hubberman’ın yıllardır hareket bilimi üzerine çalışmalar yürüten Ido Portal ile yaptığı sohbeti diliyorum. Beynin ve bedenin ayrı olmadığını, hareketin de her şeyi bir arada tutan sihir olduğunu anlatıyor Ido Portal.  Tamamlanmamış bir harekette bir çeşit dinamik yapı olduğunu çünkü gelişmenin ancak orada sağlanabileceğini dile getiriyor.

Dünyanın global duygu raporunu bir başımıza bir günde değiştiremeyiz belki. Savaşa, açlığa, işsizliğe çözümü bireylerden çok devletlerin, akademinin ve iş dünyasının global açlık, global yalnızlık ve daha iyi iş şartları konusunda çalışmaları belirleyecek. Tabi ki savaşların sona ermesi konusunda da.

Öte yandan benzeri soruları kendimize sorarak gündelik yaşamımızda bir şeyleri değiştirmemiz mümkün olamaz mı?  Alıştığımız düşünce ve hareket kalıplarından yeni bir yere doğru hareket ederek mesela günün içinde gülümseyecek, hatta kahkaha atacak bir şeyler bulabilir miyiz diye bakarak? Belki eve yorgun argın geldiğimizde bile, bir parça müzik açıp evdekilerle birlikte birkaç dakika dansı hayatımıza katarak? İlginç bulduğumuz bir konuya zaman ayırarak? Komşumuza ya da sokakta karşılaştığımız herhangi birisine -tanımadık birisine bile- gülümseyerek, ona saygılı davranarak, beğendiğimiz bir yanına iltifat ederek… Belki doğrudan bize saygılı davranılmasını sağlayamayız ama birbirini etkileyen domino taşları misali gülümsemenin, saygılı davranmanın genişletici etkisini kullanarak en azından kişisel duygu anketimizin sonuçlarını bir puan yukarı çıkartırken, çevremizde de olumlu duygu ortamına katkıda bulunamaz mıyız? Ne dersiniz?

---

Meraklısına not:

* Global Duygu anketi araştırmasına Gallup’un web sitesinden ulaşabilirsiniz:  https://www.gallup.com/analytics/349280/gallup-global-emotions-report.aspx

* Hubberman’ın Ido Portal ile söyleşisine de  aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz

https://open.spotify.com/episode/0kdURtng94cmE1cm48otKW?si=D8E9NZQmSFmQJw1BYG4vag