Şabat Teşuva’da okunan Şuva Yisrael Aftara bölümü Oşea peygamberin sözlerini içerir. Peygamber burada günahlarından vazgeçip Tanrı’ya dönmesi için Bene Yisrael’e çağrıda bulunmaktadır. Çünkü Bene Yisrael günahları nedeniyle tökezlemiş durumdadır. Aftara’nın daha ikinci cümlesinde yer alan ‘kehu imahem devarim veşuvu el Ad.../ beraberinizde sözler alın ve Tanrı’ya dönün’ ifadesi teşuva yapmanın yolunu işaret eder görünümdedir. Rabi Aharon Kotler bu sözler ile anlatılmak istenenin Tora sözleri olduğunu öğretir. Bir başka deyişle teşuva yolunu bulmak isteyen kişinin Tora öğrenimine ve Tora sözlerine yoğunlaşması gerekir.
Gerçekten de Yalkut Şimoni adlı midraşik kaynakta bu iddiayı destekleyen bir öğretiye rastlarız. Eğer bir insan günahından dolayı Tanrısal yargıda ölüm ile karşı karşıya kalacak olursa bundan kurtulmak için yapacağı en önemli şey kendini Tora öğrenimine dahil etmesidir. Sözgelimi eğer tek sayfa okuma adeti varsa iki sayfa okumalı, tek bölüm öğrenme geleneği varsa bunu iki bölüme çıkarmalıdır. Midraş bizlere Tora öğreniminde yoğunlaşan kişinin yanlış davranışlarından dolayı karşı karşıya kalacağı yaptırımlardan kaçınabileceği öğretisini sunar. Tora öğreniminin neden teşuva yolunun önemli bir bileşeni olduğunu öğrenmeye çalışalım.
RaMBaM adı ile bilinen Rabi Moşe ben Maymon teşuva yolunda geçilmesi gereken dört önemli basamaktan söz eder. Bu basamaklardan ilki yanlış davranış ile ilişkimizin kesilmesidir. Bu yanlıştan dolayı içimizde bir pişmanlık duymamız bir diğer basamak olarak karşımıza çıkar. Bir başka basamak ‘viduy’ olarak ifade edebileceğimiz yanlışın itiraf edilmesidir. Kişi bütün kalbi ile bu yanlışını itiraf etmelidir. Bu itirafta duyduğu pişmanlığı hissetmelidir. Dördüncü ve en önemli basamak bir daha bu yanlışı tekrar etmemesi gerektiğidir. Bu dört bileşen günahtan vazgeçme ile ilgili olduğu için kolay anlaşılabilir. Ancak Tora öğreniminin bu süreçteki etkisi ne olabilir?
Bu sorunun cevabı Yahudiliğin etik kitabı olan Pirke Avot öğretilerinde yer almaktadır. Burada 3/6’da bilinen bir Mişna Tora öğrenimi yapan kişinin Tanrı’nın Varlığı olan Şehina ile birlikte olduğu kabul edilir. Tora öğrendiği, bir bölüm okuduğu veya bir ders dinlediği her anda Tanrı onunla birliktedir.
Bir tsadik ile birkaç dakika görüşüp ondan beraha aldığımızda hepimiz çok heyecanlanır ve kendimizi özel hissederiz. Ancak nedense Tora öğrendiğimiz her dakika, her an Tanrı ile birlikte olduğumuzu hatırımıza getirmeyiz. Tora öğrendiğimiz her zaman Tanrı bizimle birlikte ve hemen yanımızdadır. Bu özel an Tora’nın verilmesinden hemen sonra Şemot 20/20’de belirtilmiştir: “Adımı andığın her yerde sana gelecek ve seni mübarek kılacağım.” Pirke Avot kitabının Ladino çevirisini yapan Rabi Nisim Behar (Z”L) Tanrı’nın ismini andığımız zamanın Tora öğrendiğimiz zaman olduğunu önemle vurgulamaktadır.
Günahlarımız, yanlışlarımız Tanrı ile aramıza mesafe koymaktadır. Aramızdaki bağlantının zayıflamasına yine onlar sebep olur. Günümüzde cep telefonumuzun çalışmadığı veya bağlantı olmayan bir yerde bulunduğumuzda hepimiz oldukça üzülür, sıkılır hatta sinirleniriz. Çünkü bu bağlantı hayatımızın çok önemli bir parçası haline gelmiştir. Ancak asıl önemli olan Tanrı ile olan bağlantının kaybedilmemesidir. Tanrı her şeyin kaynağıdır. Bu dünyada ihtiyacımız olan veya istediğimiz her şeyin kaynağı sadece O’ndadır. Onunla bağlantımızı kopardığımız veya zayıflattığımız zaman aslında ihtiyacımız olan veya istediğimiz her şeyle bağlantımızı kaybetmiş oluruz. Teşuva’nın kelime anlamı dönmektir. Oşea Peygamber yazımızın başında belirttiğimiz gibi Bene Yisrael’e seslenmektedir. “Şuva Yisrael / Dön Yisrael.” Peygamber ulaşılacak tek makamı da açıkça söylemektedir; Tanrı’ya dönmek. Teşuva, Tanrı ile aramızda kopan bağın tamir edilebilmesi ve yeniden tesis edilebilmesi için sahip olduğumuz en önemli elementtir.
Bu teşuva döneminde nasıl büyümemiz ve gelişmemiz gerektiğini düşünürken, Tora öğrenmeye ayırdığımız süreyi artırma kararlılığını da unutmayalım. Tanrı’ya ‘dönme’, O'nunla olan bağımızı yeniden inşa etme ve güçlendirme çabalarımız, Tanrı’yı yaşamımıza getiren ve bizi O'na yaklaştıran Tora öğrenimine bağlılığı içermelidir. Tora öğrenimini Teşuva sürecinin bir parçası haline getirerek Tanrı’nın bu süreçte bizleri yaşam kitabına yazması ve buna onay vermesi için gerekli adımları da atmış olacağız.
Şabat Teşuva bir başka fırsattır. Kipur gününün hemen öncesinde olan bu gün Roş Aşana ile başlayan yargı döneminin en önemli kilometre taşlarından birisidir. Bu Şabat gününün güzelliğini ve özelliğini yaşarken ‘Avinu Malkenu’ duasında söylediğimiz gibi Tanrı’nın önünden boş dönmemeyi umut ediyoruz.
“Avinu Malkenu al teşivenu rekam milefaneha / Babamız Kralımız bizi Sen’in önünden boş çevirme.”
KTİVA UGMAR HATİMA TOVA
