Pirke Avot’un en çarpıcı Mişnalarından biri beşinci bölümde yer alır. Bu Mişna atamız Avraam’ın on kere sınandığını ve hepsinde de başarılı olduğunu öğretir. Bu başarının sırrı Avraam’ın sahip olduğu Tanrı sevgisinde saklıdır. Defaatle söylediğimiz gibi bu sınavlardan en akıl almaz olanı Avraam’ın oğlu Yitshak’ı kurban etmeye götürmesidir. Sınav son ana kadar devam eder ve Tanrı sonunda müdahil olarak bunu durdurur.
Rabi Hayim mi Volojin bu Mişna ile hemen önce gelen Mişna arasındaki incecik bir farktan söz eder. Bir önceki Mişna’da Noah ile Avraam arasında birbirinden olumsuz on neslin varlığından söz edilir. Avraam geldiği zaman bu geçmiş on neslin olumsuzluklarını siler. Burada atamızdan sadece ‘Avraam’ olarak söz edilir. Hâlbuki sınavlardan söz eden Mişna’da kendisinden ‘Avraam Avinu’ olarak bahsedilir.
Rabi Hayim söz konusu olan hayatın sınavları olduğunda Avraam’ın gerçekten ‘Avinu – babamız’ unvanını hak ettiğini söyler. Avraam burada hepimize olağanüstü gücünü ve kararlılığını, her türlü zorluğa dayanmak ve üstesinden gelmek için çabalama yeteneğini öğretmiştir. Avraam hayatın bu on imtihanını geçerek, soyundan gelenlere hayatın imtihanlarına dayanma, zorluklara karşı zafer kazanma ve en karanlık durumlardan bile eskisinden daha güçlü, daha kararlı ve daha mutlu olarak çıkmanın mümkün olduğunu göstermiştir.
Bu gücün sırrı yine Pirke Avot’ta yer alan aynı bölümün on dokuzuncu Mişna’sında tanımlanmaktadır. Bu Mişna’da Avraam’ın özellikleri sayılmakta ve bunların başında ‘ayin tova / iyi (tok) göz’ özelliği belirtilmektedir. Bu ifade, Avraam’ın her şeye iyi gözle baktığı ve meydana gelen her şeyin, her zaman bizler için en iyisini yapan Tanrı'nın iradesi olduğuna kesin olarak inandığı anlamına gelir. Bu güçlü inanç düzeyiyle yaşayan bir kişi, her sınavın, her denemenin ve her türlü zorluğun üstesinden gelebilir. Çünkü durumun ne kadar zor ve acı verici görünse de gerçekten iyi olduğuna inanır.
Buradan önemli bir şeyler öğrenmek mümkündür. Ne zaman zor bir sınavla karşı karşıya kalsak, her türlü zorluğa dayanma konusundaki olağanüstü yeteneği ondan miras alan Avraam’ın çocukları olduğumuzu hatırlamak gerekir. Bunu yapmanın yolu da ‘Emuna’ dediğimiz Tanrı’nın iyiliğine sarsılmaz bir inançla bağlanmak olduğunu bilmek şarttır. Rabi Akiva’nın kısa ama olağanüstü öğretisinde belirtildiği gibi: “Tanrı’nın yaptığı her şey en iyisi için gerçekleşir.”
