Göztepe Kültür Derneği ve Galata 42 Tiyatrosu
Geçtiğimiz cumartesi akşamı Göztepe Kültür Derneği’nin sahneye koyduğu Galata 42 isimli oyunu gözlerimde yaş ayakta alkışlayarak izledim.
Bir gençlik derneği düşünün ki, ihtiyaçlar nedeniyle lokali yıkılmış, uzun bir süre binasız ufacık bir alanda çalışmış ama hiç birbirinden kopmamış, yolundan şaşmamış. Öyle abartı reklamlara, maddiyatla yapılan şovlara ihtiyaç duymadan, gönülden, amatör ruhla, sevgiyle, kardeşlikle ekibini birarada tutmayı başarmış. Doğan Yıldız Başkan ve ekibini kocaman alkışlamak, destek vermek hepimizin görevi.
Galata 42 tiyatrosu, bırakın tiyatroda anlatılmasını, halen bile kimi zaman konuşulması zor tarihimizin acı hadiselerinden Varlık Vergisi ekseninde kah gülerek ama çokca düşünerek, son sahnesinde de gözlerinizden yaşlar süzülerek size iki saatin nasıl geçtiğini hissetmeden gerçeklerimizi anlatıyor. Helal sizlere Aksel Bonfil ve Betsi Bahar… Nasıl doğru bir iş çıkarmışsınız!
Göztepe Kültür Derneği’nin çok sevdiğim birkaç özelliği var. Öncelikle her temsilde her faaliyette gençler ön planda. Düşünün daha 7-8 yaşındaki minik kardeşlerimiz tüm ciddiyetiyle aidiyetimizi öğrenirken sahnede görev alıyor. Öte yandan,Göztepe Kültür’de hiçbirşeyi -mış gibi yapmak yok. Hiçbir etkinlikte Yahudi ama çok da Yahudi gibi gözükmesin gibi şekilci bir bakış açısı izlenmiyor. İçerdeki anne babalar eminim her etkinlikte çalan şarkılardan, danslara, hikayelere ‘Oh be!’ diyordur içlerinden. Asimilasyonun bu kadar yüksek olduğu bir gerçeklikte artık gençlerimize Yahudiliği -mış gibi öğretme lüksümüz yok. Özünden kopmayan ama yeniliklere ayak uyduran bir yaklaşımla Göztepe Kültür Derneği’nin herhangi bir faaliyetinde, komisyonunda görev almak eminim tüm gençlerimize iyi geliyor ve gelmeye devam edecek.
Oyundan aklıma kazınan, helal olsun sizlere dediğim bazı replikleri de burada sizlerle paylaşmak isterim. Ancak yerler tükenmeden sizler de hemen biletinizi ayırtın. İzlemeden bu replikler size tam anlamı veremeyecektir.
- Öyle her yerde Yahudi denmez dikkat çeker.
- Bana sorarlarsa İzzet diyorum, İzak yerine bizim kaderimiz bu.
- Galata 42’yi Yahudiler mi işletiyor?
Yabancı olabileceklerini düşündük ama Yahudi olabileceklerini hiç tahmin etmedik.
- Sanki tıpkı Uludağ gezisine gider gibiydiler…
Oyunda hele bir Leon karakteri vardı ki, o anlattı, çocuklar anlattı, bizler ağladık…
Aynalı Çarşı’daki kuyumcu dükkanını, Leon’un 1934 pogromunda yaşadıklarını gözlerimde yaşlarla sanki oradaymış gibi izledim…
- Bir daha yaşanmaması için hepsini konuşacağız.
- Gümüşler altınlar değildi giden,bir insanın yaşama sevinciydi.
- 15.000 kişi İstanbul’a kaçmak zorunda kaldık. 1934 Trakya geldi, 20 Kura Nafia Askerliği geldi, yılmadı hayatta kaldı. Şimdi ise Varlık Vergisi çıktı, Leon deli değildi…
- Kötü insanlar dünyayı yönettikçe güzel şeyler olmayacak… Kabullen artık Leon!
- Bankalar ne borç ne de kredi veriyor harp zamanı.Tefeciler de büyük faiz istiyor.
- Hiç kimseye acımayıp herkesi Aşkale’ye götürüyorlar.
Oyunun son sahnesinde ellerde birer kadeh, ortak çığlığımızı, yeter deyişimizi Aksel Bonfil’in dizelerinde haykırdık: “Bu mekanda içilen her kadeh onlara ait!
Benim dedem 81 yıl evvel Aşkale’deydi!”
Bu yazıyı sizlerle paylaşırken bile o anları hatırlayıp gözlerimin dolduğunu hissediyorum.
Tekrardan helal olsun sizlere tüm başkan ve ekibe, Leon Menda, Aksel Bonfil, Betsy Bahar, Nedim Pinto, Moiz Pinto, Çiçek Menda, Selin Yanarocak, Erol Eskenazi, Diana Gabay, Rebecca ve Rozita Buker, Gül Alfasa, Beto Çakon, İgal Halet, İzak Mulinas, Leon Seloni, Raşel Özübahar, Suzi Gözcü, Lili Doenyas, Hayati Almozlino, Viki Toledo, Sami Gabay, Ceni Bahar, Tuna Sarfati, Betsi Eskinazi, Luiza Çavlı, Mert Bahar, Emi Çavlı ve daha adını sayamadığım tüm gönüllü kardeşlere…
10 Haziran’da planlanan gençlik oyunu ‘Darkenu-Yolumuz’ için şimdiden heyecanla beklemeye başladım. Sizler de kendinizi iyi hissetmek isterseniz Göztepe Kültür Derneği’ne gelin!
Doğan Başkan, sevgili Betsy ve tüm ekip; yarattığınız bu değerli eserle sevgili Jinet Bahar Abla ve Deyvi Mulinas’ın anısını en iyi şekilde yaşattınız. Eminim sizleri izledikleri yerden bolca alkışladılar. Yolları ışık olsun.
Nice başarılarınıza hep birlikte! Hazak ve Ematz!
