Sina Dağında Tora’yı kabul ettiğimiz günde birçok bilgenin görüşüne göre Tanrı ile aramızda çok önemli bir antlaşma yapılır. Bu ‘brit’ Bene Yisrael’in ‘naase ve nişma’ hem uygulama hem de öğrenme sözü verdiği bir antlaşmayı işaret eder. Ancak sadece kırk gün sonra altın buzağı ile bu brit büyük bir sekteye uğrar.
17 Tamuz tarihi Moşe’nin taş tabletlerle döndüğü ancak altın buzağı günahından dolayı onları kırdığı gündür. Bene Yisrael bu günahı işlerken Tanrı’nın ‘Tek’liğine inanıp başka ilahlara inanmamak gerektiği emrine karşı gelmişlerdir. Bu noktada ‘zekenim’ yani bilgeler insanlar arası mitsvaların yazılı olduğu ikinci taş tableti kırmaması için Moşe’ye yalvarır. Moşe onları dinlemez. Avot de Ribi Natan’ın öğretisine göre Tora tek ve bölünmezdir. Bir emri ihlal eden kişi aslında Tora’nın tamamına karşı gelmektedir. Burada hepimize yönelik önemli bir ders vardır.
Bazı insanlar Tanrı’ya karşı olan görevlerin uygulanmasında titiz olmalarına karşın insanlar arası emirlere fazla dikkat etmezler. Bu ayrım birçok yerde bir yanlış olarak belirtilir ve yukarıdaki öğretimiz ışığında Tora’nın tamamına karşı gelmektir. İnsanlar arası ilişkilerde dikkatli olan bazı yaklaşımlar Şabat, Kaşerut, Taarat Mişpaha gibi emirleri dikkate daha az alırlar. Bu da birçok yerde istenmeyen bir hareket olarak belirtilir ve Tora’nın tamamına karşı gelmek olarak kabul edilir.
On emir metni 620 harf içerir. Kimi görüşler 613 emir ile Noah oğullarının yedi mitsvasını buna ekler. Ancak bu yedi emir Tora’da zaten bulunmaktadır. Bilgelerin ortak görüşü ‘taryag’ dediğimiz altı yüz on üç emre yedi Rabinik emrin ilave edilmesiyle 620 sayısına ulaşıldığıdır. Bu Rabinik emirler ‘netilat yadayim’, ‘Berahot’, ‘Eruvin’ yani Şabat günü taşımak için sınır oluşturma, Şabat mumunun yakılması, Megila okunması, Hanuka kutlanması ve Allel söylenmesi şeklinde karşımıza çıkmaktadır. Altı yüz yirmi sayısı aynı zamanda ‘taç’ anlamına gelen ‘keter’ sözcüğünün de sayısal değeridir.
Bilgeler Tanrı’ya karşı olan görevlerimizin olduğu bölümde beş yüz otuz üç harfin, insanlara olan görevlerimizin yazdığı bölümde de seksen yedi harfin olduğunu öğretirler. Hatta Rabiler sol tarafta yazılı olan emirlerin tabiri caiz ise daha büyük fontlarla yazıldığını söylerler. Teilim yirmi dokuzuncu mizmorda Tanrı’nın ‘hotsev leavot eş’ olduğunu söyler. Tanrı’nın ağzından çıkan sözler bir ateş olarak iki tablete hakkedilmiştir. Elbette doğal soruyu burada sormak gerekir. Eğer mitsvalar eşit değerde ise neden büyük fontlar ve sayısal eşitsizlikler gündemdedir?
Rabiler Tanrı’nın insanlara karşı olan görevlerimizi daha büyük fontlarla ifade etmesini ‘yetser ara’nın bu konuda bizleri daha fazla etkilemesine karşı durmak için tercih ettiğini öğretirler. Yetser ara insanlara karşı olan görevlerimizi daha az uygulamamızı yani iyi bir insan olma zorunluluğumuzu dikkate almamamızı ister. Bu da bizlerin insanlara karşı olan görevlerimizi daha az umursar olmamıza neden olur. Tanrı bunları gözümüzün önünde daha büyük ve dikkat çekici olmasını sağlarken bu konuda ‘yetser ara’ isteklerine geçit vermememiz gerektiğinin mesajını vermektedir.
