Ya herkes için ya da kırklı yaşlarda benim için zaman çok hızlı geçiyor. Uzun bir süre sonra ailece ilk defa bir Pesah masasına oturmaya hazırlanırken, geçtiğimiz üç sene gözümün önünden bir film şeridi gibi geçti. 2020 yılının nisan ayındaki Pesah Bayramı belki ailemden geçirdiğim ilk Pesah Bayramı değildi ama, aynı şehirde bulunup ayrı geçirdiğimiz ilk bayramdı. Asansör düğmesine bastığımda bile elime dezenfektan sıktığım o günlerde Covid korkusundan aile büyüklerimizi ziyaret bile edemediğimizden, Pesah Bayramı’nı birlikte kutlamamız imkansızdı. Çoğu kişi gibi o gün aile fertlerimle sadece Zoom üzerinden konuşabildim. Sinagogların kapalı, Agadaların dijital, bayramlaşmaların bilgisayar ekranından olduğu o sene, çok buruk bir seneydi. O sene yine bayramı ailelerinden ayrı kutlamak zorunda kalan üç arkadaşımla camları açık bir cam balkonda, birbirimizden uzak mesafede oturarak bir Pesah yemeği yaparak kutladık. Ondan sonraki senelerde bir kere çekirdek aile olarak hala Covid’den tedirgin, bir kere de ailede Covid olması sebebiyle, hepimiz ayrı ayrı kendi evlerimizde Pesah’ı karşıladık. Son üç sene Pesah Bayramlarımız alışılmışın dışında geçti.
***
Pesah yemeklerinin yıldızı pırasa köftelerinin tüm aile tarafından heyecanla beklendiği, sofralarda hamursuz kurallarına uyarak, özellikle de tatlılarda yaratıcılığın konuşulduğu, Pesah’ta pilav yenir mi yenmez mi tartışmalarının yapıldığı neşeli, kalabalık aile sofraları yıllar öncesinde kalmış gibi gözükse de yavaş yavaş geri gelecek. Değişmeyen tek şey değişim. Nasıl ki Covid ölümcül bir hastalıktan başa çıkılabilir bir grip çeşidine döndüyse, bayramlarımız da dijitalden fiziksele dönecek. Tekrar pırasa köftelerini övecek, klasik Pesah kekinin kuruluğu ıslaklığı tartışmaları yapılacak, matzadan yapılan alternatif yeni nesil tatlı ve yemekler konuşulacak. Eski bayramlar mutlaka geri gelecek, güzel geleneklerimiz devam edecek.
***
Geçen sene tam bu zamanlarda ünlü bir kahve zincirinin “Pesah Paskalya Ramazan bir arada” diye, üç dinin de bayramlarını kutlayan afişleri vardı. Faklı dinlerin bayramlarını, farklı kültürlerin geleneklerini kutlayan bu mesaj çok hoşuma gitmişti. İleriki senelerde de tüm kültürleri kutlayan böyle güzel mesajları görmeyi, ayırımcılığın hiç olmadığı, farklılıkların zenginlik olduğu bir toplumda yaşamayı ümit ediyorum.
Şubat ayında on şehirde gerçekleşen büyük deprem, tüm Türkiye’yi yasa boğarken, din dil fark etmeden kötü günlerde nasıl bir araya gelebildiğimizi, nasıl herkesin birlik olabildiğini göstermişti. Bu bayram ve tüm bayramlarda dualarımızdan depremzede aileler, sağlık, onlara yardım edebilmek için zihin açıklığı ve güç eksik olmasın. Zaman çok hızlı geçiyor, onlara yardım etmeyi bu hızlı akışta unutmayalım.
Tüm sevdiklerinizle, yan yana, sağlıklı, bereketli, keyifli bir Pesah Bayramı kutlayabilmeniz dileğiyle… Hag Sameah!
