Pesah Hol Amoed’de Ki Tisa içinde yer alan ‘Ree Ata’ peraşası okunur. Açıklamalarımız Pesah Bayramı ile ilgilidir.
Pesah Bayramı’nın kutlanması aslında bir özgürlük gününün kutlanmasından çok farklıdır. Pesah daha sonraki toplumlara bir örnek teşkil etmiş ve herkes bu olağanüstü tecrübeden etkilenmiştir.
Yüksek ruhani seviye kolay kazanılmamıştır. Bunu yakalayabilmek için karakterimizdeki olumsuz özellikleri koparıp atmak gerekir. Bu sanıldığı kadar basit değildir. Bazı olumsuz karakterler öylesine yer etmiştir ki bunları elimine etmek son derece zorlu bir kişisel gayreti gerektirmiştir.
Bene Yisrael’in Mısır’daki ruhani durumu oldukça düşük seviyededir. Mısır’da olumsuzluğu simgeleyen elli tuma basamağından kırk dokuz tanesini zaten geçmiş durumdadırlar. Ari Z’’L’e göre ise eğer o anda kurtulmuş olmasalardı daha da dibe gömülecek ve asla bu kurtuluşu yaşayamayacak duruma geleceklerdi.
Ancak bu üzücü durumda bile Bene Yisrael Şehina’nın ortaya çıkmasına büyük bir korku ve hayranlık ile tanıklık etmiştir. Raşi’nin Şemot 15/2 pasuğunu açıklarken söylediği gibi birkaç gün sonra Kızıldeniz’in yırtılması olayında o kadar büyük bir olaya tanıklık etmişlerdir ki Peygamber Yehezkel’in olağanüstü vizyonu bile bu görüntü karşısında önemsiz kalmıştır. Bu olay o kadar büyük bir ruhani tecrübe olmuştur ki onların başlangıçtaki ruhani eksikliği ortaya çıkmamış ve Bene Yisrael birlikte büyük bir olayı yaşayabilmiştir.
Hasidik yaklaşım bu olayın gelecek için de bir örnek teşkil ettiğini belirtir. Bir kişi henüz karakter yanlışlarının üstesinden gelemese bile Pesah Bayramı’nda ruhani olarak çok yukarılara çıkabilir. Hanuka ve Purim bayramlarında okuduğumuz “Şeasa nisim laavotenu bayamim aem bazeman aze” berahasının gizemi de burada bulunmaktadır. Hanuka ve Purim mucizelerinin gerçekleştiği günler bugün bile mucizelerin olması için elverişli bir zaman olarak kabul edilmektedir. Pesah günleri ise bir zamanlar birlikte yakaladığımız olağanüstü tecrübelerin ve ulaştığımız ruhani düzeylerin tekrar yakalanması için büyük bir fırsat olarak görülmelidir.
Agada’nın yorumcuları o gecenin düzeninin aslında çok güzel bir mesaj ile başladığını öğretirler. Kadeş ve hemen ardından urhats. Önce günün kutsanması ve hemen ardından da ellerin yıkanması. Kutsanmak eğer içimizdeki olumsuzluklardan arınmak için manevi anlamda yıkanmayı gerektiriyorsa kutsallığın devam ettirilmesi için bunun yapılması şarttır. Ancak bir kişi kendisini gerçekten hazırlamamış olsa bile yine de kutsallığını kazanabilecektir.
Teilim (34/15) “Sur mera vaase tov / Kötüden uzaklaş ve iyiyi yap” derken yolu açıkça belirtmektedir. Öncelikle içindeki olumsuzluklardan uzaklaş ve iyiliğe doğru yönünü çevir. Tseda la dereh adlı kaynak da küçük bir ışık huzmesinin büyük karanlıkları dağıtacağını bildirir. Bunu yapmanın en iyi zamanlarından biri de kuşkusuz Pesah Bayramı’dır.
Pesah yani zman herutenu bizim özgürlüğe kavuştuğumuz zaman değildir. Bizim özgürlüğe Tanrı tarafından kavuşturulduğumuz zamandır. Bir kişi fiziksel bir zulüm altında bulunabilir. Yine birisi alışkanlıkların pençesinde bir kölelik yaşayabilir. Bunlardan kurtulmak zaman zaman çok zor olabilir. Ancak Pesah’ı anımsamak her zaman bizlere yardımcı olacaktır. Önemli olan ruhani anlamda yükselmeyi istemek, isteklerini doğru yönlendirmek ve Tanrı’nın berahası ile hareket edebilmektir.
