Hepimizin yıllardır bilgi, haber almak için kullandığı Twitter’ın ismini geçtiğimiz günlerde ansızın ‘X’ olarak değiştiren Elon Musk’ın, Çin’de 1,2 milyar kişi tarafından kullanılan mega uygulama WeChat’e hayranlığını anlattığı röportaj kesitleri bu ara sık sık önümüze düşer oldu.
WeChat’in neden bu kadar vazgeçilmez bir uygulama olduğunu bizzat test ettiğimden sizlerle Çin deneyimimi, ülkeyi ziyaret etmeyi düşüneceklere de içinde minik tüyolar olacak şekilde kısaca paylaşmak isterim.
Nisan ayında Shenzhen’de gerçekleşen Chinaplas fuarı için 30-40 kişilik bir iş insanları grubuyla Çin’e gittik. Olayın en zor kısımlarından biri Çin’e vize almak. Avrupa ülkelerindeki vize sıkıntısından şikayet edenler, bir de Çin’e gitmeyi denemeli. Türkiye’nin ithalat yaptığı ülkeler arasında ilk sıralarda yer alan Çin’e, Türk iş insanlarının seyahat etmekte bu kadar zorluk yaşıyor olmasına Türk dış politikasında söz sahibi isimlerin bir düzenleme yapması gerektiğine inanıyoruz.
7-20 gün arası değişen vizelerimizle 12 saatlik Hong Kong uçuşunun ardından gümrükte de uzun incelemelerden geçerek araçla Shenzhen’e hareket ettik.
İlk şokumuz şirket sahibimizin 100 dolar yerine 1 dolarlık desteyi almasıyla yaşandı. Böylece cebimizde 50 dolarla Çin’e gelmiş bulunduk. Bunu fark ettiğimiz ve başımızdan kaynar sular döküldüğü vakit, “Nasılsa kredi kartlarını kullanırız” düşüncesi bizi rahatlatan yegâne şey oldu. Çünkü nelerle karşılaşacağımızdan haberimiz yoktu.
Bakın burası çok önemli!
Ertesi gün fuar alanında tanıştığımız şirket yetkililerinin neredeyse hiçbiri (yasak olduğundan) WhatsApp kullanmıyordu, o sebepten bize WeChat yüklememizi tavsiye ettiler. WeChat’i yüklemek de o kadar da kolay değil. Çin’de ikameti olan birinin de sizi onaylaması gerekiyor. Çin’deki dostluklarımız sebebiyle QR koduyla bizi uygulamaya almalarının ardından, aslında neden WeChat’ten BBC makalelerinde dahi ‘her şeyin uygulaması’ olarak bahsedildiğini daha iyi anladık.
Aynı günün akşamında Shenzhen’de akşam yemeği yedik ve hesabı öderken ‘Mastercard, Visa Card türevi kredi kartlarının hiçbirinin kabul edilmediğini öğrendik. Elimizdeki dolarları teklif ettiğimide de şüpheyle yaklaştılar. Hatta bazı alışverişlerde Amerikan Doları’nı ilk kez gördüklerini söyleyenler oldu. Neyse ki yan masadaki Yang isimli yardımsever Çinli, kendi WeChat’inden hesabımızı ödeyerek, kura göre bizden dolar karşılığını aldı.
Telefonumuzda bulunan WeChat’in, Çinlilerin her şeyi olduğunu, o uygulamadan taksi çağırdıklarını, otel rezervasyonu yaptıklarını, asla yanlarında nakit taşımadıklarını, hatta kimlik almaya bile ihtiyaç duymadıklarını; cüzdan özelliğinde faturalarına ödeme talimatı verebildiklerini, yatırım yapabildiklerini, kredi bile çekebildiklerini bu vesileyle imrenerek öğrendik. Ekipte bulunan çapkın arkadaşlarımız da uygulamayı açıp, telefonunu salladığında seninle aynı anda sallayan biri varsa onunla tanışabileceğin bir ‘çöpçatan’ özelliği olduğunu anlattı. Çin’in en bilinen markalarından birinde çalışan bir dostumuz ise hastane randevusunu uygulamadan aldığını söyleyince şaşkınlığımız iki kat arttı. Ayrıca Çin’den çıkarken bize resmi bir form doldurttular ve onu da WeChat üzerinden QR kod ile okuttular. Kısacası WhatsApp, Facebook, Uber, Amazon, Tinder ve E- Devlet’i tek bir uygulama altında buluşturalım deseniz, kesinlikle böyle bir sonuç ortaya çıkardı. Bu da tabii tahmin edeceğiniz üzere sansür ve takibi de beraberinde getiriyor.
X’TEN BİR WECHAT ÇIKAR MI?
Elon Musk 25 Temmuz’da yazdığı mesajda “Twitter hem ifade özgürlüğünü sağlamak hem de her şey uygulaması olan X için hızlandırıcı olarak X Corp tarafından satın alındı. Önümüzdeki aylarda, kapsamlı iletişim ve tüm finansal dünyanızı yönetme yeteneği ekleyeceğiz. Bu yüzden kuşa veda etmeliyiz” vurgusuyla WeChat tarzı bir oluşuma göz kırptı.
WhatsApp’ın tüm özelliklerinin yanı sıra, her dilde çeviri hizmeti de bulunan WeChat iş dünyası için de büyük kolaylık sağlıyor.
Facebook, Instagram, X, Tiktok gibi uygulamaların yasaklı olduğu Çin’de tüm bunların eksikliğini kapatan WeChat’i, Elon Musk Avrupa, Amerika gibi X’in en popüler olduğu ülkelere uyarlayabilecek mi, merakla bekliyoruz.
Teknoloji dünyasındaki baş döndürücü gelişmeleri izlemek ve yapay zekanın devrimlerine şahit olmak hem heyecan verici hem de korkutucu. Türkiye olarak bu gelişmelerin gerisinde kalmamayı umuyoruz.
YAN ETKİLER: ÇİN’DEKİ UCUZLUK EFSANESİ DE TARİHE KARIŞTI
Çin’de teknolojik dönüşüm hızla ilerlediğinden ve herkes artık alışverişlerini online yaptığından dolayı bir alışveriş merkezine giderseniz muhtemelen Avrupa ayarında fiyatlarla karşılaşıp hayal kırıklığına uğrayacaksınız.
Taksi fiyatları gayet normal düzeyde ve 80 milyon nüfuslu Türkiye’nin aksine çok rahat bir şekilde taksi bulabiliyorsunuz. Yalnız yolda yürürken dikkat etmenizi öneririm çünkü Çin tamamen elektrikli araçlara geçişi tamamladığı için sokakta tek bir araba sesi bile duyamadığınızdan ezilme tehlikesi atlatabilirsiniz.
YEMEKLER İÇİN ÖZEL NOT
Ülke mutfağında böcekler, salyangozlar gibi Türk damak zevkiyle bağdaşmayan bazı tatlar olsa da deniz ürünleri ve tavuk gibi seçenekler de sunuluyor. Fakat dönen masalarda yemekler hızla önünüzden geçerken, tabaklarınızı iyi kontrol edin. Tavuğun kafası ve tırnağı da size masumca göz kırpabilir…
