Vayera peraşasında Yitshak’ın doğumundan sonra Yitshak ile Yişmael arasındaki ilişkiden söz edildiği bir bölüm vardır. Sara Yişmael’in Yitshak ile ‘oynadığını’ görür. Bu oyun süreci Yişmael ve annesinin evden uzaklaşması sürecini başlatır. Sara’nın bu konudaki ısrarı Avraam’ın hoşuna gitmese de Tanrı Sara’nın söylediğini yapması konusunda Avraam’a talimat verir. Oyun oynama masum gibi görünse de aslında Yişmael Yitshak’a ciddi yanlışların yerleşmesi için rehberlik etmektedir. Rabi Yisrael Meir Lau Yişmael’in Yitshak’ın doğumundan sonra evdeki konumunu kaybettiğini, bu yüzden de Yitshak’ın ortadan kaldırılması için çaba gösterdiğini öğretir. Yişmael ve Hagar evden gönderilir.
Yüzyıllar önce meydana gelen bu olay aslında günümüz için hâlâ geçerliliğini korumakta. Anne, baba olarak bizler çocuklarımızın çevre faktörü nedeniyle içinde bulundukları tehlikeleri zamanında görmek ve buna müdahil olmak zorundayız.
Günümüzdeki en büyük tehlike çocuklarımızı olmayacak yollara, oyun ve eğlence kültürü sayesinde çekmek olmuştur. Farklı eğlence biçimleri çocuklarımızın istediğimiz doğru yoldan ayrılmaları için büyük bir tehdittir. Filmler, oyunlar, kullanılan ajanlar ne olursa olsun eğlenceli ama ölümcüldür. Rabiler bunu ölümcül bir dans olarak nitelendirmekte, o girdabın içine girdikten sonra kurtuluşun çok kolay olmadığının altını çizmektedir.
Zor zamanlar bazen alınması zor ancak etkili yöntemlerin kullanılmasını gerektirir. Günümüzde Yişmael’in gönderilmesi gibi çocuklarımızın etrafındaki tehlikeleri bertaraf etmek elbette mümkün değildir. Çünkü bu olumsuz etkiler çocuklarımızın parmaklarının ucundadır. O halde çocuklarımızı bu tehditlerden korumak için ne yapmamız doğru olacaktır sorusunun yanıtına bakalım.
Rabiler bunun iki önemli adımının olduğunu söylerler. İlki çocuklarımıza saygı göstermektir. Zamanımızdan otuz, kırk yıl önce bundan söz etsek pek de hoş karşılanmazdık; ancak günümüzde ve bu çağda bu saygıyı hissetmeleri çok doğru ve önemli bir gerekliliktir. Bu saygı ‘sadece’ yapmak istediklerini yapmaları için onları serbest bırakmak anlamına gelmez. Biz yetişkinlerin onlarla her zaman konuşarak, fikirlerini sorarak, onlara danışarak, söyleyeceklerini dikkatle dinleyerek, kendileri için önemli olan şeylerle ilgilenerek ve onlarla olgun bir birey gibi tartışarak kendilerinin değerli olduklarını hissettirmesi gereklidir.
Çocuklarımıza gösterilen saygının bu kadar önemli olmasının nedeni, çocuklarımızın eğlence ve günümüz kültüründen alamadıkları tek şeyin ‘saygı’ olmasıdır. Dışarıdaki gösterişli hayat onları eğlendirir ve geçici olarak mutlu kılar. Ancak kendilerini önemsiz ve yetersiz hissettirerek özgüvenlerini öldürür. Çocuklarımız özgüvenleri yitmiş, saygıdan yoksun ve umutsuz olduklarında kendilerine sunulan zarar vericilere çok kolay alışırlar. Onları saydığımızda, onlarla güçlü bir bağ kurduğumuzda, onları doğru şekilde etkilemeyi başaracağımız açıktır.
Mutlak gerekli olan şeylerden biri de Tanrı ve Tora’yı yaşamımızın bir parçası haline getirmektir. Dindar aileler bunu yirmi yıl önce çocuklarını ‘yeşiva’ dediğimiz okullara göndererek çözebilirlerdi. Ancak bugünün etkili çevresi karşısında bu yeterli değildir. Günlük yaşantımızın bir parçası olarak Tora ve Tanrı kavramları her zaman bizimle beraber olmalıdır. Yaşantımızda Tora ve değerlerinin bizimle birlikte olduklarından emin olmak zorundayız. Tora meseleleri hakkında sorular sorarak, tartışarak ve konuşarak yaşantımızın içine bunu dâhil etmemiz elzemdir. Akıllarında bu değerler oldukça çocuklarımızın yaşantısı daha anlamlı ve güzel olacak, bu öğretiler onları tehlikelere karşı bir kalkan gibi koruyacaktır.
Yahudiler olarak zaman ve mekanın zor koşullarına uyum sağlarken değerlerimize, geleneklerimize bağlı kalmakta çoğu zaman başarılı olabildik. Ancak günümüzde yaşadığımız koşullar eskisiyle kıyaslanamayacak kadar zor ve tehlikelidir. Çocuklarımızı Tora ve mitsvalar ile güçlendirilmiş yolda eğitebilmemiz için günümüzün benzersiz zorluklarıyla yüzleşmek gereklidir. Modern zamanın zorluklarını fırsata çevirebilmek anne-baba olarak tarzımızda gerekli ayarlamaları yapmak zorundayız. Bu güncellemeler onların iyi, sağlıklı, kaliteli, güncel ama değerli bir yaşam sürmelerini sağlayacaktır.
