Bugünlerde hangi internet sayfasını açarsam açayım, karşıma durmadan indirim ve alışverişle ilgili reklamlar çıkıyor. Çoğunun teması aynı; Süper Alışveriş Günleri, Muhteşem Kasım, Özel Kasım İndirimleri, İnanılmaz İndirim vb… Kasım ayında nihai tüketicinin alışveriş alışkanlığını etkilemek Amerikalılardan kalma bir alışkanlık. Amerika’da her kasım aynının dördüncü perşembesi olan Şükran Günü’nün ardından, yıllık favorilerinin belki de en düşük fiyatla satıldığı Black Friday indirimi olur. Bu indirim orijinal olarak tek bir gün için tasarlanmıştır. Tüketicilerin yıl boyunca gözünü diktiği mallar, o gün kapanın elinde kalır. Bizde de bazı alışveriş sitelerinde Kara Cuma olarak çevrilse de, bence negatif tınısı yüzünden Türkçe çevirisinde biraz anlamını yitirmiştir. Bazı kelimeleri tamamen aynı olarak çevirmemek gerekiyor.
***
Black Friday’in ardından bir de son birkaç senedir onu takip eden siber kardeşi Cyber Monday (Siber Pazartesi) gelir. Bu da Şükran Günü’nden sonraki cuma kalabalığa girmek istemeyen Amerikalıları tüketim çılgınlığına motive etmek için son fırsattır. Şükran Günü’nden sonraki ilk pazartesi evlerinin konforunda on-line alışverişlerini yaparlar. Favoriledikleri ürünler artık bir tık ile evlerindedir. On-line alışveriş, benim gibi AVM kalabalığına girmekten hoşlanmayan müşteriler için bir cennettir. Sadece indirim günlerinde değil, normal zamanda da ihtiyaçlarımı e-ticaret sitelerinden almayı tercih ederim. Çoğu ürünü internetten daha uygun fiyatlı bulmanın yanı sıra, daracık kabinlerde kıyafet giy çıkar sıkıntısını da yaşamam. Beğenmediğim ve bedeni uymayan ürünleri kolay ve güvenli bir şekilde iade edebilmek için de güvenilir e-ticaret sitelerini tercih ederim.
***
Güvenilir e-ticaret sitelerinin bir handikabı ise kendilerinden birkaç kere alışveriş yapan tüketiciyi mail ve SMS yağmuruna tutması. Bir şekilde mail ve SMS gönderimini engelleseniz bile, internette indirim reklamlarının sizin karşınıza mutlaka çıkması… Tüketim, ekonominin dönmesi ve tatlı rekabet için faydalı olsa da, insanların tatminsizliğini, ihtiyacı olmayan şeyleri tüketmeye teşvik edilmesi ve çevre sağlığı için fazlası gerçekten zarar. Ülkemizde de artık çok revaçta olan kasım ayı alışveriş çılgınlığında beni en rahatsız eden nokta, sosyal medyadaki içerik üretici veya influencerların o ürünün satışından yüzde kazanmak için olur olmaz her ürünü tavsiye etmesi. Bir çarşaf, battaniye, tencere tavsiye etmek ile, ek gıda veya vitamin tavsiye etmek aynı şey değil. Sağlık sektörüyle uzaktan yakından alakası olmayan şef, manken ve astrologlar bu ara kolajen, vitamin, ek gıda tavsiyesinde yarışıyor. Bu tarz ürünler doktora danışılmadan kesinlikle alınmamalı, tavsiye veya reklamı da bu kadar kolay olmamalı.
***
Gerçekten ihtiyacınız olan bir ürünü indirimli bulmak güzel bir heyecan, ancak en ünlü siteler arasında bile indirim ilanından evvel fiyatları şişirip, indirim günü normal fiyatına çeken var. Muhteşem ötesi kasımlar, süper ötesi indirimler gerçekten indirimli mi? Buna da bir göz atmak lazım…
