Fictophilia terimini ilk defa geçtiğimiz hafta seyrettiğim ‘Kül’ adlı filmde duydum. Kurgusal bir karaktere âşık olma, etkilenme, cinsel çekim ve güçlü hisler duymak anlamına geliyor. Netflix’de yayınlanan Kül filminin de konusu bir nevi fictophilia üzerine. Mehmet Günsur’un canlandırdığı yayınevi sahibinin eşi, yayınlanmaya aday tüm kitapları okuduğu gibi, eline geçen Kül adlı bir kitabı da okuyor. Funda Eryiğit’in canlandırdığı Gökçe karakteri, kitabı okudukça oradaki kurgusal karaktere âşık oluyor ve gerçek hayat ve mekânlarla benzerlikler bularak, etkisinden çıkamadığı marangoz karakterinin peşine düşüyor.
***
Filmde Gökçe karakteri, muhtemelen de monoton hayatına heyecan da getirdiği için fictophilia durumunu ileri seviyeye taşıyıp, kitaptaki marangoz olduğunu düşündüğü kişiyi buluyor. Bulma aşamasında işini, ailesini, evini ihmal edip, sırf buna odaklanıyor. Marangozun kitaptaki kurgusal karakterin aynısı olduğuna içten inanıyor ve düşüncelerini onun üstünde yoğunlaştırıyor. Tabii bu bir film olduğu için kurgusal karaktere âşık olma durumu biraz abartılı işleniyor, ama düşünüldüğü zaman ülkemizde fictophilia da, kurgusal karaktere aşk kadar, güçlü bir nefret duyma durumu da çok yaygın. Aşk-ı Memnu Behlül zamanından Kıvanç Tatlıtuğ’a aşık olanlar kadar, Kızılcık Şerbeti’ndeki Fatih karakterini gerçek hayattaki Doğukan Güngör’den ayıramayıp nefret edenlerin sayısı da bir o kadar fazla.
***
Kitaplardaki, dizi ve filmlerdeki karakterlere hayat verenleri gerçek hayattaki kimliklerinden ayrı tuttuğumuz, canlandırdığı karakterlerle kendilerinin aynı insan olmadığını algıladığımız sürece fictophilia o kadar zararlı değil. Ne de olsa televizyonda veya okuduğumuz bir kitapta kimi çekici bulacağımızı önceden kontrol edemeyiz. Bir dizi veya filmde sevdiğim bir karakter öldüğünde ağladığım da çok olmuştur. Ancak gerçek hayatla fantezi dünyasını ayırabilen her insan gibi, televizyon kapatıldığında o yas ve aşk da biter. Çoğumuz için ufak hoşlanmalar bir tehlike teşkil etmez ama televizyon kapandığında da kurgusal etkilenme bir takıntıya dönüşürse, o zaman bir uzmanla görüşmek iyi bir fikir olabilir.
***
Kurgusal bir karakterden etkilenmek için, büyük bir duygusal boşluk içinde olmamıza da gerek yok. Ne de olsa kurgusal karakterlerin çoğu, hayalimizdeki çalışkanlık, dürüstlük, temiz kalplilik gibi özelliklere sahip insanların güzel yüz ve fit bedenlerde vücut bulmuş hali. Çoğu gerçek hayatta sahip olmak veya partnerlerimizin, arkadaşlarımızın, iş yaptığımız kişilerin sahip olmasını istediğimiz güvenilir karakterlere sahip. Kitap okurken geliştirdiğimiz hayal gücü ise, zaten en güçlü casting ajansından ve en çok gişe yapan filmden bile daha başarılı. Kurgu olduğunu unutmadıkça, günün yorgunluğundan sonra bir iki saat yakışıklı savcı, güzel doktor, cesur komiser fictophialasının yararı bile olabilir. Her şey dozunda güzel…
