SCHOENBERG DÖNEMİNDEN SONRA CAGE
Cage’in1 anılarına bakıldığında Schoenberg’in yeterince önemsenmemesine öfkeli, kibirli, katı, öğrencilerini cesaretlendirmek yerine acımasızca eleştiren biri olduğu sonucu çıkıyor: “(Schoenberg için) gerçek bir müzisyen olmak demek, Avrupa müziğiyle eğitilmiş bir kulağa sahip, okumuş biri olmak demekti.” Bu açıdan Amerikalı öğrencilerine pek ısınmadığı anlaşılıyor. Cage bir noktada Schoenberg’e armoni hissinin olmadığını söylediğini, Schoenberg’in de ona yapıyı armoninin biçimlendirdiğini ve o olmadan müzik yazılmayacağını, her seferinde karşısına aşamayacağı bir duvar çıkmış gibi olacağını söylediğini anlatır. Yanıt olarak Cage “O zaman ben de hayatımı o duvara vurmaya adarım” der. Yine de Schoenberg’e muazzam bir hayranlık duyar:
“Ona resmen tapıyordum. İstediğini elimden geldiğince, en iyi biçimde yapmaya çalışıyordum ama o sürekli olarak, ben de dâhil, öğrencilerinin hiçbirinin yeterince iyi iş yapmadığından yakınıyordu… (Avrupa’ya döndüğünde) birisi Schoenberg’e Amerika’lı öğrencilerini sormuş, ilginç kimse var mıydı diye, Schoenberg’in ilk yanıtı ilginç biri yoktu olmuş ama sonra gülümseyip ‘biri vardı’ demiş ve beni söylemiş. Sonra eklemiş: Ama tabii ki besteci değil o, mucit-hem de dahi.”
John Cage’in o dönemi 1935’te başlayıp 1937 senesinde son bulur. Bu yıllarda vurmalı çalgılar dörtlüsü için bir eser besteler. Bu arada, Henry Cowell’ın aracılığı ile diğer toplumların müzikleriyle de ilgilenmeye başlıyor. Henry Cowell 1897-1965 yılları arasında yaşamış Amerika’lı besteci ve aynı zamanda yazar. Avrupa’da müzik eğitimi alınmasını düşünen 20.yüzyıl öncesi Amerika’nın tam tersine Henry Cowell, Amerika’nın2 sunduğu göz kamaştırıcı farklı kaynakları kullanarak bir müzik ortaya çıkarmayı en geniş anlamıyla başaran ilk bestecilerden biri oldu.
Cage kısa bir süre film yapımcısı Oskar Fischinger’a asistanlık yapar. Fishinger’in “Dünyadaki3 her şeyin bir ruhu vardır ve titreşime sokulduğunda bu ruh duyulmaya başlar” sözünden çok etkilenir. Schoenberg ile eğitime başladığı sene aynı zamanda Xenia Kashevaroff ile evlenir. Schoenberg ile eğitiminin son senesinde görsel sanatlara ve dansa merak duyar. Müzik ortamının aşırı tutuculuğu besteciyi artık bunaltmıştır. Besteci Lou Harrison ile yolu kesişir. Harrison onu Bonnie Bird ile tanıştırır. Bonnie Bird Seattle/Washington’da bulunan Cornish Dans Okulunda öğretmenlik yapmaktadır. Böylece Cage eşi ile buraya taşınır. Bu dönem için bakalım Cage neler demiş:
“Müziğime ilgi duyan ve onu kullanabilecek dansçılar, modern dansçılar buldum. Bana Seattle'daki Cornish Okulunda bir iş verildi. Mikro-makrokozmik ritmik yapı adını verdiğim şeyi orada keşfettim. Bir kompozisyonun/eserin büyük bölümleri, tek bir ünitenin cümleleriyle aynı orana sahipti. Böylece bütün bir parçanın karekökü olan ölçü sayısı vardı. Bu ritmik yapı, gürültü de dâhil olmak üzere her türlü sesle ifade edilebileceği gibi, dansta ses ve sessizlik olarak değil, hareketsizlik ve hareket olarak da ifade edilebilir. Bu Schoenberg'in yapısal uyumuna cevabımdı. Daha sonra oryantal felsefenin bir parçası olarak benim için psikanalizin yerini alacak olan Zen Budizm’inden de Cornish Okulunda haberdar oldum. Bir besteci olarak hem özel hayatımda hem de sosyal hayatımda rahatsız oldum. Müziğin amacının iletişim olduğu yönündeki akademik düşünceyi kabul edemiyordum çünkü dikkatli bir şekilde hüzünlü bir şey yazdığımda insanların ve eleştirmenlerin çoğunlukla gülme eğiliminde olduklarını fark ettim. Bunu yapmak için iletişimden daha iyi bir neden bulamazsam bestecilikten vazgeçmeye karar verdim. Hintli şarkıcı ve tablacı Gira Sarabhai'da şu cevabı buldum: “Müziğin amacı zihni ayıklayıp sakinleştirmek, böylece onu ilahi etkilere açık hale getirmektir”. Ananda K. Coomaraswammy'nin yazılarında ise, sanatçının sorumluluğunun, kendi işleyiş tarzında işleyen doğayı taklit etmek olduğunu buldum. Böylelikle daha az rahatsız oldum ve besteciliğe geri döndüm.”
John Cage Vurmalı Çalgılar için “Quartet” (1935)
Mike Feathers Mezunları Perküsyon Resitali
Kaplan Konser Salonu, Towson Üniversitesi 5 Ekim 2013
https://www.youtube.com/watch?v=bTRGYbGGg3A
---
1 John Cage Seçme Yazılar sayfa:10 / Semih Fırıncıoğlu
2 Henry Cowell’in Piyanodan Farklı Tını Elde Etme Teknikleri, Sanatta Yeterlik Eseri Çalışması Raporu / Elif Önal
3 John Cage Seçme Yazılar sayfa:11 / Semih Fırıncıoğlu
