Spor büyük bir tutkudur. Bu tutkunun önemli bir parçasını da takım tutmak oluşturur. Birçoğumuz tuttuğumuz takımın formasını giyerek maça gider veya maçı izleriz. Çocuklarımıza o takımı benimsetmeye çalışır formasını alırız. O formayı giydiğimizde de sanki takımın bir parçası olur ve kendimizi özel hissederiz. Aslında hepimizin ait olduğu veya bir şekilde dâhil olduğu çok özel bir takımın hatta kraliyet takımının üyeleri olduğumuzu sıklıkla aklımızdan çıkarırız. Roş Aşana’ya doğru yaklaştıkça bu takıma ait olma hevesi, gereği veya özelliği yeniden hâsıl olmaya başlar.
Hepinizin çok iyi bildiği gibi günlük yaşam zor ve yorucudur. Hepimizin belli sorunları vardır. Bazılarımızın maddi bazılarımızın ailevi, bazılarımızın da sağlıkla ilgili endişe ve sorunları vardır. Özellikle içinde bulunduğumuz dönemde hepimiz bunalmış ve baskı altında hissediyoruz.
Yıl boyunca çoğu zaman sadece kendimizi ve kişisel mücadelelerimizi görüyoruz. Roş Aşana zamanı yaklaştığında bize kendimizden ve kişisel mücadelelerimizden çok daha büyük bir şeyin parçası olduğumuzu hatırlatır. Bizler büyük, asil tarihi ve özel bir toplumun üyeleriyiz. Bizler atalarımız Avraam, Yitshak, Yaakov, peygamberimiz Moşe, Kral David, peygamberler, Talmud bilgeleri ulusumuzun bin yıl boyunca yetiştirdiği tüm büyük erdemli insanlardan oluşan ‘ekibin’ bir parçasıyız.
RaMBaM ünlü açıklamasında şofar çalınmasının amacının ‘bizi uykumuzdan uyandırmak’ olduğunu açıklar. Yıl boyunca neden burada olduğumuzu unutabiliriz. Bütün bunların neyle ilgili olduğunu unuturuz. Biz sadece sorunlarımızı ve mücadelelerimizi görürüz. Roş Aşana'da ‘uyanırız’ ve çok daha büyük, çok daha önemli ve çok daha değerli bir şeyin parçası olduğumuzu hatırlatırız. Bu da Roş Aşana'nın büyük gizemlerinden birini çözer.
Roş Aşana dualarına bakalım. Rabiler Tanrı’nın kral olduğundan başlayıp gelmiş geçmiş olaylar zincirinden söz eden oldukça uzun bir dua metni hazırlamışlardır. Pandemi döneminde bile kısaltmaları yaparken bizler bu duaların metnine sadık kalmışızdır. Soru Roş Aşana için neden kendi dua metnimizi yazmadığımızdır. Biz yargılanıyorsak, biz af diliyorsak ve biz yeni bir seneye giriyorsak neden kendi istek ve dileklerimizi içeren bir dua metnini okumayalım? Bu şekilde dua etmek hem daha kolay hem de daha popüler olabilir.
Cevap Roş Aşana'nın amacının ne olduğu ile ilgilidir. Dualar bize hayatın kişisel sorunlarımızdan çok daha önemli olduğunu hatırlatır. Biz bayramlarımızda ait olduğumuz özel takımın formasını giyeriz. Olağanüstü bir toplumun bir parçası olduğumuzu duyumsarız. Muhteşem bir geçmişe sahip olarak toplum olarak Tanrı’ya ibadet etmenin ve O’nun emirlerini yerine getirmenin mutluluğunu yaşamak için birlik içinde aynı amaç ve hedefle bir arada olacağız.
Gemara Şofar sesi akla Akedat Yitshak olayının anlam ve değerini hatırlatır ifadesini kullanır. Avraam büyük bir fedakârlık gerçekleştirmek üzeredir. Yitshak bu fedakârlığın bir parçasıdır. Son anda Yitshak yerine bir koç korban edilir. Koçun boynuzundan yapılan Şofar bu büyük eylemi hatırlatmaktadır.
Roş Aşana Avraam ile kurulan bağlantı gibi kendi geçmişimizle kurulan bir bağdır. Bizden öncekiler bu günkü Yahudi yaşamını devam ettirebilmemiz için Tanrı inancı yolunda sayısız fedakârlıklar yapmışlardır. Yaşamlarını bu inanç ve Yahudilik uğruna feda eden sayısız kişi ile bu günlerde bağımızı sağlamlaştırırız. Mitsvaları yerine getirmek ve bir Yahudi geleceği kurmak için yapılan fedakârlıkları anımsarız. Bu da geçmişle aramızda bir bağ demektir. Kendi yaptığımız fedakârlıklarla da geleceği inşa ederken geçmiş ve gelecek arasında bir köprü görevi kurduğumuzu yine bu günlerde anlarız.
Önümüzdeki haftalarda Roş Aşana'ya hazırlanırken, burada bulunmamızın büyük amacı üzerinde düşünmeye başlamak gerekir. Gelecek yıl için sadece kişisel dileklerimizi değil, bu şanlı milletin bir parçası olarak kendimiz için koymamız gereken iddialı hedefleri de düşünmemiz elzemdir.
