Hadi canım sen de, böyle bir gün mü olurmuş, demeyin. Dünya Kahve Günü var, Dünya Muzlu Pasta Günü var, Dünya Çikolata Günü var da niye makarna günü olmasın?
Yıl 1995… Dünya Makarnacılar Dernekleri toplantısı ilk defa Roma’da yapılıyor.
Tabii ki orada toplanacak diye düşünebilirsiniz. Ancak işin en ilginç yanı 25 Ekim’in Dünya Makarna Günü olarak kutlanması teklifi, Türkiye makarna sanayicilerinden geliyor. Öneri incelemeye alınıyor ve 1997’de New York’ta yapılan ikinci toplantıda kabul ve tescil ediliyor… Ve ilk kutlamayı da 25 Ekim 1998’de İtalya yapıyor.
Müsaadenizle önce makaranın geçmişine bir bakalım. Sıkı durun.
“Tarihsel kayıtlara bakıldığında Çinlilerin, milattan önceki yıllarda arpa şehriye ile makarna üretimine başladıkları bilinmektedir. Aynı şekilde MÖ 5. yüzyıla ait Suriye’de bulunan tarihi yazılara bakıldığında o dönemlerde Arapların da arpa şehriyeyi ürettikleri ve tükettikleri görülmektedir. Yunan ve Roma yazılarına baktığımızda MÖ 1. yüzyılda o dönemin gurmesi1 Marcus Gavius Apicius tarafından yazılmış ‘De re coquinaria’ isimli yemek kitabında lagana’dan (lazanya olduğu düşünülmektedir) bahsetmiştir.”2
Yine tahmin edeceğiniz gibi İtalyanlar, makarnanın ana vatanının kendi ülkeleri olduğunu iddia ederek Etrüskler’in3 MÖ 3. yüzyıldan beri makarna yaptıkları hatta yapılan bazı kazılarda, onlara ait makarna imalatına yardımcı olan aletleri bulduklarını ileri sürmektedirler.
Ancak genel kanı 13. yüzyılda yani 1271 yılında Marco Polo’nun Çin’e seyahatinde makarnayla tanıştığı ve bu eşsiz besini İtalya’da tanıttığı yönündedir.
Ülkemize gelince, makaranın bir türü olan eriştenin el yapımı olarak, çok uzun zamandan beri tüketildiği bilinmektedir. Örneğin, erişte pilavı Osmanlı saraylarının en sevilen yemeği imiş.
Türkiye’de ilk makarna fabrikası -daha doğrusu imalathane demek gerekir- 1922 yılında kurulmuş… Ciddi büyüklüklere 1950 yılında ulaşılmaya başlanmış. Bu tarihten sonra daha süratli bir şekilde gelişerek dünyada söz sahibi olan tesislere ulaştık.
Nitekim 2023 yılı sonu istatistiklerine göre ülkemiz makarna üretiminde dünyada beşinci olmakla birlikte, makarna ihracatında dünya ikincisiyiz ve 160 kadar ülkeye bu değerli besini ihraç etmekteyiz… Diğer bir deyimle artık bütün dünya Türk makarnasının adeta bağımlısı olmuştur diyebiliriz…
Eh, gelelim makarnanın faydalarına…
Medikal Park sitesinden aldığım bilgilere göre makarnanın faydaları arasında şu maddelere yer vermek mümkündür:
Makarnanın suyu da faydalıymış:
Ancak aynı site bir not daha ilave ederek aşırı makarna tüketiminden kaçınmamız gerektiğini belirtmektedir. Aşırı tüketim kilo almamıza sebep olabilir ve buna bağlı olarak diyabet ve tansiyon riskini de beraberinde getirebilir, diyor.
Hepsi iyi güzel de bizim makarna tüketimimiz nasıl? Yine şaşıracaksınız. Faydaları açıkça belirlenmiş bu gıdada kişi başına tüketimimiz takriben yılda sekiz kilodur. Dünya sırlamasında 20’den fazla ülkenin gerisinde kalıyoruz. Sıralamada birinci olan İtalya’da kişi başına tüketim 26 kilonun üstünde…
Sonuç olarak şunu dileyelim; dünyaya Makarna Gününü hediye eden ülkemizde, ilgili kurumlar ve bilhassa makarna sanayicilerimiz, 25 Ekim’den itibaren daha yoğun bir şekilde makarnanın tadını ve faydasını halkımıza tanıtsınlar.
---
1 Fransızca ‘gourmet’ kelimesinin Türkçe yazılışı… Ağzının tadını bilen anlamında kullanılmış.
2 Bu notu olduğu gibi Oba makarna sitesinden aldım…
3 Etrüskler, İtalya’nın Arno ve Tiber nehirleri arasındaki bölgede yerleşmiş bir kavimdir… MÖ 600 yılına kadar varlıklarını sürdürmüş oldukları belirtilmektedir. Herodot’a göre Etrüskler Anadolu’dan oraya göç etmişlerdir.
